මොනවද මේ වෙද ගැට?

ආයුර්වේද වෙදකම ගැන එහෙමත් නැත් නම් සිංහල වෙදකම එක්ක බැඳිච්ච අපූර්ව සාහිත්‍යාංග ගණනාවක් තියෙනවා. කවි, ශ්ලෝක, ගැටපද ඒ අතරින් ප්‍රධානයි. මේ සාහිත්‍යාංග වලට පොදු ව්‍යවහාරෙදි නම් කියන්නේ වෙදගැට කියලා.ඇත්තටම ‍මේ වෙද ගැට කියන්නේ මොනවාද? මේවායේ වැදගත් කම මොකද්ද? කියලා තමයි මේ ලිපියෙන් කතා කරන්න හිතුවේ. 

පොතේ පතේ ලියැවෙනවට වඩා පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට පැවතගෙන ආපු අපේ දේශීය වෙදකම මූලික කරගත් ආයුර්වේදය සංක්‍රමණය වුණේ කටපාඩමින්. පොතක පතක රැඳෙන දැනුමකට වඩා වැඩි වටිනාකමක් 

ආයුර්වේද වෛද්‍යවරයෙකු වෙත රැඳෙන්න මේ කටපාඩමින් රැකගෙන ආ දැනුම වැදගත් වුණා. ඒ නිසාම මේ දැනුම බුද්ධි හීන , සටකපට  වැරදි පුද්ගලයින් අතට සංක්‍රමණය වීම  සම්පූර්ණයෙන්ම වැළකුණා. නමුත් කිසියම් හෝ මොහොතක මෙම රහස් වට්ටෝරු නොවැදගත් කෙනෙකු අතට පත්වුනත් ප්‍රෙයා්ජනයක් අත් නොවෙන විදියට ආයුර්වේද යේ කවි, ශ්ලෝක ආදිය වෙත ව්‍යාංගාර්ථයෙන් තේරුම ලැබෙන ලෙස සාහිත්‍යමය වටිනාකමකුත්  ආරෝපණය කළහම තමයි “වෙදගැට“ කියන අපූරු නිර්මාණය බිහිවුණේ. 

වෙදගැට කියන්නේ සෑම විටෙකම කවි හා ශ්ලෝක විතරක් නෙවෙයි. සමහර වෙද පරම්පරා වල ප්‍රස්ථාව පිරුළු ආකෘතියේ වෙදගැට පවා තියෙනවා. මේ විදියටම සැකැසුණු දහම් ගැටත් තියෙනවා. “විෂඝෝර සර්පයා - දැක නෑරු මෝඩයා“ කියන්නේ ඒ විදියේ දහම් ගැටයක්. (ඒකේ තේරුම තණ්හාව නැති කර ගැනීමට පෘථ:ජනයින් උත්සුක විය යුතුයි කියන එකයි.)  අතීතයේදී නම් පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට මේ දැනුම නිසි ලෙස සංක්‍රමණය වුණු නිසා  ගැටළුවක් වුණේ නෑ. ඒත් ඇත්තටම වර්තමානයේදී බොහෝ පාරම්පරික වෙද මහත්වරුන්ට තමන්ගේ මරනෙන් පස්සේ මේ වෛද්‍ය ශාස්ත්‍රය ලබාදෙන්න හරි හමන් වැඩපිලීවෙලක් නෑ. නමුත් පරම්පරාවේ දැනුම පිට කෙනෙකුට දෙන්න හිතේ පුංචි අකමැත්තකුත් තියෙන නිසා වෙදපොත්, ශ්ලෝක, වෙදගැට, සේරම දේවල් අදාළ වෙද මහත්මයාගේ වියෝවෙන් විනාශ වෙන්න හේතුවක් වෙලා. ඒ අයගේ දරු මුණුබුරන්ට මේ දේවල් ගැන වටිනාකමක් අවබෝධයක් නැති නිසා වෙදපොත් ටිකත් අවසානෙදි විකිණෙන්නේ බෝතල් පත්තර කඩේට. මේ ගැන මෙයට පෙර වෙදහාමිනේ ලියූ ලිපිය හා ඒ දේවල් රැකගන්න කරපු යෝජනා මෙතැනින් බලන්න.

වෙදගැටයක් තුළ කිසියම් රෝගයක ලක්ෂණ, ඊට අදාළ ප්‍රතිකාර, ඖසධ මාත්‍රාව ආදිය වෛද්‍ය දැනුම ඇති අයෙකුට තේරුම් ගන්න පළුවන් ආකාරයටනිසි ලෙස පහදලා තිබුණා.  ගොඩක් දෙනා දන්න රහසක් නොවන “වෙදගැට“යක් හා එහි දළ තේරුම පහත දක්වන්නේ වෙදගැට ගැන පුංචි අදහසක් “වෙදහාමිනේගේ අඩවියේ “ පාඨකයින්ට දැනගන්න එක්ක.

කුට මුත නාගරා අඹු සොඳ කටකාරී - අට අඹු ගෙනා සිටි අඹූ එකටම බේරී
සිටි අඹු කණා සුණු ලා පස්දින නෑරී - අටවන ජොරා බැට කාගෙන යයි බේරී

දැන් මේක සරලව කියෙව්වහම පවුලක අඹුවන් අතර සිදුවූ සිද්ධියක් වගේ තමයි පේන්නේ. ඒත් මේකේ සඳහන් වෙන්නේ ආයුර්වේදයේ බෙදීම් අනුව අට වැදෑරුම් වන උණ වර්ග සියල්ලටම එකසේ භාවිතා කළ හැකි ඖෂධ යෝගයක්. (එහෙමයි කියලා නොදන්න කෙනෙකුට මේක භාවිතා කරන්න බැරි රෝගීයාගේ බල දුබලතාවය, රෝග තත්වය, ආශ්‍රිත තත්ව අනුව තවත් ඖෂධ එක්රැස් කිරීම්, ඉවත් කිරීම් කළ යුතු නිසා.) මේ සඳහා වන කෂායේ සුවඳ කොට්ටම්, රසකිඳ, වියළි ඉඟුරු, ඉරිවේරිය, කටුවැල්බටු ආදිය තිබෙන බව මේ කවියේ පළමු පදයෙන් න් කියැවෙනවා. ඒ වගේම එක් තැනක අඹු කියලා ඖෂධයකට කිව්වට තවත් තැනකදි අඹු කියන්නේ ජලයට. බොහෝ දෙනා අතර කෂාය සඳහා ප්‍රසිද්ධ වාක්‍යයක් වන වතුර පත අට එකට හිඳින්න කියන එක තමයි දෙවැනි පේලියේ “අට අඹු ගෙනා සිටි අඹූ එකටම බේරී“ කියල සඳහන් වෙන්නේ. තුන්වැනි පදයේ තියෙන්නේ කෂායට යොදන අනුපාන හා භාවිතා කළ යුතු කාලය ගැන. 

ඉතින් ඔබට හිතාගන්න පුළුවන්ද මහා සාගරයක් වගේ විෂය පථයක් තියෙන ආයුර්වේදයේ සම්පූර්ණ උණ රෝග සඳහාම ඖෂධ එක් කවියක සුන්දර පද හතරකට කැටි කරගන්න පුළුවන් වීම ගැන. ඒ නිර්මාණශීලීත්වය, පර්යේෂණ නොපැවත්වීම, අත්හදාබැලීම් නොකිරීම වගේ දේවල් අද දවසේ ආයුර්වේද වෛද්‍යවරුන්( විශෙෂයෙන් පාරම්පරික වෛද්‍යවරුන්) අතර නැතිවීම නිසා තමයි ආයුර්වේදයේ ප්‍රගමනයක් දක්නට නොලැබෙන්නනේ. ඒ වගේම තමයි ජාතියක් හැටියට එකිනෙකා අතර නිසි එකමුතුවක් - සම්බන්ධතාවයක් නැතිවීමත් නිසා ත් අපේ වෙදකම අභාවයට යනවා. ඉතින් තරුණ වෛද්‍යවරුන් හැටියට අපේ අඩුපාඩුකම් හඳුනගෙන අළුත් ගමනක් යන්න හිතන හැමදෙනාමත් එකතු කරගෙන “වෙදහාමිනේගේ අඩවිය“ අළුත් ආකෘතියකින් ඉදිරියට ගෙනියන්නයි වෙදහාමිනේගේ සූදානම.

                                           

ඒ කෙදි පාඨකයින් හැටියට අපේ අඩවියේ වෙන්න ඕන වෙනස්කමගෙැන අදහස් වගේම, ලිපි හා අදහස් සැපයීමෙන් දායක වෙන්න පුළුවන් උපාධිධාරී හෝ පාරම්පරික වෛද්‍යවරුන්ගේ සහායත් ‍වෙදහාමිනේ බලාපොරොත්තු වෙනවා.

දැනටමත් පසුගිය ලිපිය ලියද්දි තිබුණට වඩා අපේ බ්ලොග් පිටුවේ ආකෘතිමය වෙනස් වීම් සිදුවෙලා තියෙනවා ඔබ දකින්න ඇති. ඒ අනුව ජ්‍යොතිෂ්‍ය පිටුවකුත්, ඔබේ ගැටළු සඳහා පිළිතුරු ළබාදීමේ සේවාවකුත් අපි අළුතෙන් ආරම්භ කළා. ඒවායෙන් ප්‍රාෙයා්ජන ගන්නා ලෙස වෙදහාමිනේ කාරුණිකව ඉල්ලා සිටිනවා. එහෙම නම් අළුත් ලිපියකින් ළඟදීම හමුවෙමු.  ආයුබෝවන්.

Email - nagarjunaherble@gmail.com